Styl Ludwik XVI

z Directoire

Styl Ludwik XVI (1661-1700)

(W innych krajach w tym czasie : Anglia – Styl Adamów, Włochy – Styl Neoklasyczny, Hiszpania – Styl Charles IV).

Styl Ludwika XVI ( króla Francji panującego w latach 1774 – 1792), to krok w kierunku prostoty i odejście od falujących kształtów, nadmiernego barokowego bogactwa, egzotyzmu i rokokowego liścia akantu. Zwrot w kierunku klasycznego antyku, zainspirowany w dużej mierze odkryciem starożytnych miast tj . Pompei i Herkulanum, czy filozofią Jean – Jacques Rousseau. Delikatny zwiastun Wielkiej Rewolucji Francuskiej, podczas której doszło do obalenia monarchii na rzecz ustroju republikańskiego. Król Ludwik XVI został zgilotynowany w 1973 r., podobnie jak jego żona Maria Antonina. To tej ostatniej zawdzięczamy poparcie dla nowej tendencji „prostowania” falujących, okrągłych kształtów i zastąpienie ich kątami prostymi. Meble nadal prezentują kobiecy, romantyczny styl jednak bardziej subtelny i wyrafinowany niż poprzedzający go Ludwik XV. Znikają pokaźne złocone brązy. Meble są bardziej uporządkowane symetrycznie i skromniejsze. Styl tworzony jest przez takie „gwiazdy” stolarstwa jak: Georges Jacob, Tilliard,Jean- Baptiste-Claude Sené, Dupain, Gordin oraz ebenistyki jak: Oëben, Riesener, Carlin,Leleu. Wytwarzane są nadal liczne małe meble o bardzo zróżnicowanym zastosowaniu adaptowane do konkretnego zamówienia imitujące styl antyczny. Ujmujący prostotą i stanowiący zaprzeczenie ociekających złotem, brązami i bogactwem rzeźb mebli z poprzednich okresów.

Elementy charakterystyczne

Najbardziej charakterystycznym elementem stylu są nogi zaczynające się kwadratem i przechodzącej w zwężającą się ku dołowi kanelowaną kolumnę. Oparcia i siedziska foteli oraz krzeseł przybierają prostokątną obszerną formę zakończoną delikatnym żłobieniem lub meandrem. Czasami zwieńczone wstążką. Liczne oparcia w kształcie prostego medalionu zakrzywionego delikatnie do wewnątrz. Trzecia tendencja to mieszanka dwóch poprzednich, gdzie proste oparcie fotela na rogach otrzymuje małe sterczyny a pośrodku delikatny łuk („(en chapeau”).
Do tego tendencja do malowania drewna na jasne kolory.
Pozostałe, to komody o prostokątnych kształtach, konsole z blatem w kształcie półksiężyca, stoły owalne z jedną nogą lub stoliki na wysokich prostych i zwężanych ku dołowi nogach. Małe stoliki kryte marmurowym białym blatem otoczonym małą, koronkową balustradą z miedzi (La table bouillote), geometryczne, płaskie biurka „obdarte” ze złoconych brązów, nogi zakończone miedzianą nakładką w kształcie naparstka. Markieteria przedstawiająca wazy z kwiatami, trofea. Mniej pompatyzmu i bogactwa więcej dyskrecji i elegancji.

Główne motywy dekoracyjne

Dekoracje i zwieńczenia w kształcie zawiązanej wstążki.
Girlandy kwiatowe – zazwyczaj paki różane drapowane wstążką, medaliony, rozety, sterczyny w kształcie stożka sosnowego, bukiety kwiatowe, liczne ornamenty klasyczne w postaci pionowych i poziomych linii stworzonych z szeregu liści laurowych, sznura pereł , meandry greckie, kimation joński, trofea, wazy , urny.
Uchwyty w meblach nabierają prostokątnego kształtu lub wieńca laurowego, czy drapowanej tkaniny.

Materiał

Króluje drewno mahoniowe stosowane do fornirowania lub jako drewno masywne do konstrukcji krzeseł i foteli.
Dąb – wykorzystywany jest do tworzenia mebli z masywnego, rzeźbionego drewna, rzeźbionej boazerii i niektórych mebli do siedzenia.Te ostatnie, przeznaczone do codziennego użytku i dla klientów o skromniejszym budżecie, zazwyczaj wytwarzane są z drewna orzechowego, bukowego, jesionowego.
Na nowo rozkwita zainteresowanie drewnem cytrynowym, nadal wykorzystywane jest drewno owocowe i w skromnych ilościach heban.

Emblematyczne meble tego okresu

Witryny do eksponowania bibelotów – „La vitrine”, szyfoniery w postaci małych stolików z 2-3 szufladami, marmurowym blatem i galeryjką z miedzi („La chiffonnière”) lub wysokiej smukłej kolumny z dużą ilością szuflad, w liczbie 6-9 lub 7 szufladami zwanej tygodniówką („semainier”). Małe szafki przystosowane do stawiania w rogach o trójkątnym blacie – „L’ encoignure”, oparcie krzeseł w kształcie: liry – „La chaise lyre”, balona – „La chaise montgolfière”, małe sekretarze dla kobiet („Lè bonheur du -jour”), prostokątne sekretarze w kształcie wysokiej szafki, zdobione markieterią z zamykanym blatem – „Le secretaire à abattant” . Połączenie komody z konsolą o blacie półksiężyca – „La commode servante” oraz konsole na dwóch nogach przystawiane do ściany z ozdobną łączyną – „ La console d’ applique”.